Een groot deel van (dreigend) ziekteverzuim heeft te maken met stress door collega’s.
Schijnheilige of achterbakse collega’s, bemoeizuchtige collega’s of domweg vervelende collega’s die je het leven zuur maken en ervoor zorgen dat je iedere dag met meer tegenzin naar je werk gaat.
Hoe ga je om met collega’s die je niet mag? Hoe voorkom je dat een collega jouw werkplezier bederft?
Als je te maken hebt met stress door collega’s en gesprekken niet helpen, is duidelijkheid de beste heelmeester. Maak duidelijke afspraken, schrijf dingen op, houd het feitelijk en laat je niet verleiden door soortgelijk gedrag.
Je kunt de ander niet veranderen, maar je kunt de manier waarop jij met dat gedrag omgaat wel veranderen. Werk daarom aan je weerbaarheid. Wat kwetst je het meest en waarom raakt dat je zo? Wat heb je nodig om je tegen dat gedrag te wapenen? Kun je dat alleen of heb je hulp nodig?
Als er sprake is van seksueel getinte opmerkingen of gedrag, neem je direct contact op met de vertrouwenspersoon in je organisatie. Als er geen vertrouwenspersoon is, kun je naar de politie gaan om aangifte te doen.
1. Kun je in gesprek met de ander?
Het gesprek aangaan is altijd een goede optie, omdat een ander zich niet altijd bewust is van het effect van zijn gedrag. Als er echter sprake is van opzettelijke schijnheiligheid heeft een gesprek geen zin, omdat je de ander toch niet kunt veranderen.
Als je het gesprek aangaat, let dan goed op de reactie. Is de ander stil en denkt hij na over jouw woorden dan is de kans groot dat hij het probeert te begrijpen. Waarschijnlijk is hij zich niet bewust van het feit dat hij je heeft gekwetst en waarschijnlijk komen jullie er samen wel uit.
Als de ander meteen begint te ontkennen en je probeert te pakken op woorden die je niet zo hebt gezegd of bedoeld, is de kans groot dat hij niet wil of kan veranderen.
Mijn tip is om de ander rustig uit te laten razen en je zo waardig mogelijk terug te trekken uit het gesprek.
2. Leg zoveel mogelijk vast
Schijnheilige collega’s opereren in een omgeving van halve waarheden. Dit is een schemerige omgeving waarin feiten worden verdraaid en nieuwe waarheden het licht zien.
Je collega belooft iets voor je te doen en zegt achteraf dat hij het nooit heeft beloofd. Hij is zelfs in staat met argumenten te komen waaruit blijkt dat jouw verwachting volslagen onzin is.
Als jij hierdoor in de problemen komt, blijkt dat hij al bij je leidinggevende is geweest om te klagen over de manier waarop jij je beloftes niet nakomt. Alles wijst erop dat hij je onderuit wilt halen.
De beste manier om je hiertegen te beschermen is zoveel mogelijk vast te leggen.
De reden van het gedrag is niet belangrijk
Je kunt allerlei redenen bedenken waarom iemand zich gedraagt zoals hij zich gedraagt.
Wil hij je het gevoel geven dat je niets te vertellen hebt? Probeert hij je in een kwetsbare situatie te manoeuvreren zodat je van hem afhankelijk wordt?
Misschien wil hij je weg pesten. Misschien wil hij promotie maken ten koste van jou. Misschien heeft hij wel een ziekelijk karakter.
De eerste impuls is te willen begrijpen waarom iemand negatief tegen je doet. Wat heeft hij tegen je? Je kunt echter niet in iemands hoofd kijken en jouw poging het gedrag te verklaren is eigenlijk niet relevant. Feit is dat de ander je redenen geeft hem niet te vertrouwen. Daarom leg je dit zo neutraal mogelijk vast.
Dit soort gedrag is meestal niet persoonlijk. Vandaag ben jij degene die op die manier wordt behandeld, morgen is er weer een ander. Misschien heeft de hele afdeling wel last van dit gedrag. Door uit de ‘waarom-vraag’ te blijven, houd je het feitelijk en dat helpt als je hierover in gesprek wilt gaan met je leidinggevende of iemand van personeelszaken.
Alles vastleggen en documenteren geeft duidelijkheid
Duidelijkheid is de beste remedie tegen achterbaksheid.
Zorg dat je zo min mogelijk alleen bent als je afspraken maakt en bevestig alles per mail.
Stel zoveel mogelijk vragen over de afspraak en leg die ook vast. Wie, wanneer, hoe enz. Misschien lijkt dit wat overdreven, maar het bevestigen van afspraken voorkomt “misverstanden” achteraf.
Hoe duidelijker jij bent, hoe minder ruimte de ander heeft om je onderuit te halen. Je dekt jezelf in en je stelt op deze manier een dossier samen over jullie manier van ‘samen’werken.
3. Laat je niet verleiden tot soortgelijk gedrag!
Vaak wil je een achterbakse collega’s aanpakken met hetzelfde gedrag dat hij vertoont. Je zint op wraak!
Helaas is dit gedoemd om te mislukken. De ander is waarschijnlijk veel handiger en slimmer in dit spelletje dan jij. Bovendien zal hij wraak op je willen nemen als het je een keer is gelukt om hem voor schut te zetten.
Punt is dat jij boven dat gedrag staat.
Jij bent niet de vervelende collega die iemand anders kapot probeert te maken. Jij verlangt naar een goede en gezellige werksfeer en je schiet er dus niets mee op om ook achterbaks gedrag te gaan vertonen.
Praat met je werkgever (of iemand van personeelszaken
Als je dingen hebt vastgelegd en het vervelende gedrag blijft aanhouden, kun je in gesprek met je werkgever. Probeer in dit gesprek uit de emotie te blijven.
Je vertelt zo objectief mogelijk wat er is gebeurd en dat je begonnen bent met alles vast te leggen. Het dossier gebruik je als het nodig is je verhaal te onderbouwen.
Stel je niet te veel voor van het gesprek. Waarschijnlijk zal de werkgever voorstellen om met jullie beiden in gesprek te gaan. De vraag is wat dit oplevert. Je weet eigenlijk al dat je collega alles zal ontkennen en dat het vervelende gedrag daarna alleen maar erger wordt.
Het is beter om te zeggen dat dit niet nodig is en dat je het alleen wilde melden. Daarmee bereik je in ieder geval dat de werkgever alert is geworden. Vertel eventueel wat het effect van het gedrag van je collega is op jouw functioneren.
Na het gesprek bedank je de werkgever per mail voor het gesprek en waarover het is gegaan. Zo kan er achteraf nooit gezegd worden dat je het niet hebt gemeld.
4. Werk aan je zelfvertrouwen!
Ik hoor je bijna denken: “Ik voel me ongelukkig op het werk door mijn collega en nu moet ik aan mijn zelfvertrouwen werken?! Het ligt toch zeker niet aan mij?”.
En dat is waar. Het gedrag van je collega veroorzaakt je stress.
Om je daartegen te wapenen is het goed te analyseren waarom het je zo raakt. Waarom ben je zo kwetsbaar als iemand zich op die manier gedraagt?
Als een collega jou kwetst, heb je de neiging om te blijven hangen in de schuldvraag. De schuld is echter wel duidelijk. De ander is oneerlijk, achterbaks of bemoeizuchtig en verpest daarmee jouw werkplezier.
Als jij je werk leuk vindt en niet van plan bent je ontslag in te dienen, dan moet jij je wapenen tegen het gedrag van de ander. Als jij weerbaarder bent, heeft de ander minder vat op je!
Alles vastleggen verandert niets aan jouw gevoel
De tip om alles goed vast te leggen en met je werkgever te praten, neemt jouw rotgevoel niet weg. Duidelijkheid is bedoeld om je te beschermen tegen het gekonkel van anderen. Als je iets aan het nare gevoel wilt doen, moet je weten waar het precies vandaan komt. Je kunt jezelf op dat punt sterker maken.
Vergroot je zelfvertrouwen zodat de ander minder grip op je krijgt
Collega’s die pestgedrag vertonen – en laten we eerlijk zijn, vaak is er sprake van pesterijen op het werk – hebben een talent om met onzekerheden aan de haal te gaan. Als jij weet waar jouw onzekerheden vandaan komen, kun je hier verandering in aanbrengen. Hoe groter jouw zelfvertrouwen, hoe minder kans de ander heeft om jou onzeker te maken.
Om je weerbaarheid te vergroten kun je via je werkgever hulp vragen aan een coach. Als je het probleem liever zelf op wilt lossen, kun je voor niet al te veel geld een online training volgen om je weerbaarheid te vergroten.
Een goede tip is het boek over zelfvertrouwen van
Stress door collega's? - Neem het heft in eigen hand!
Leuke collega’s is één van de basiswaarden van werkgeluk. Als deze factor ontbreekt, kan dit reden zijn om op zoek te gaan naar een andere werkomgeving.
Lees in ieder geval het artikel ik haat mijn baan! – Ongelukkig op het werk om te kijken of de overige basiswaarden van werkgeluk wel aanwezig zijn.
