WACHT NIET OP DE PERFECTE GELEGENHEID OM TE BEGINNEN.
BEGINNEN MAAKT DE GELEGENHEID PERFECT.
(Alan Cohen – auteur)
Er zijn klussen die eindeloos lang blijven liggen. Je kunt je er maar niet toe zetten eraan te beginnen. Het kost je te veel tijd, ze zijn saai of ze zijn gewoon lastig om te doen. Het feit dat je weet dat ze moeten en dat er ook nog een deadline is, bezorgt je stress. Het lijkt op uitstelgedrag, maar het voelt net een beetje anders. Wat is dat precies voor gevoel?
Ben jij een uitsteller?
Voordat we verdergaan is het slim de vragenlijst in te vullen. Op basis van het resultaat kun je vaststellen of je een uitsteller bent of niet. Als je zelf geen uitsteller bent, maar iemand anders wilt helpen, kun je de lijst ook invullen op basis van jouw observaties.
Als je een uitsteller bent kun je hier terugkomen om verder te lezen over de redenen van uitstelgedrag en wat je eraan zou kunnen doen.
Maak de vragenlijst Ben jij een uitsteller
Wat is uitstelgedrag
Volgens het woordenboek is uitstelgedrag het vrijwillig uitstellen van taken die men eigenlijk wil of moet doen en waarbij men weet dat het uitstel waarschijnlijk niet goed is.
Uitstelgedrag werkt als een stuwwal.
Door het vooruitschuiven van de taak schuift alles op in de richting van de deadline. Een hobbeltje wordt een heuvel en de heuvel wordt een berg. De taak wordt hierdoor steeds moeilijker en vervelender waardoor je er steeds meer tegenop gaat zien. Verstandelijk weet je dat het zichzelf oplost als je eraan begint, maar je kunt je er niet toe zetten. Hieronder een lijst van mogelijke redenen:
Redenen van uitstelgedrag
Gebrek aan motivatie:
Als je niet gemotiveerd bent om een taak te doen, ligt uitstelgedrag bijna voor de hand. Mensen die niet van strijken houden, stellen die activiteit zo lang mogelijk uit. Het liefst tot ze niets meer hebben om aan te trekken.
Angst voor het oordeel van anderen:
Het kan zijn dat je bang bent dat het eindresultaat negatief wordt beoordeeld. Zolang je iets aan het ontwikkelen of bedenken bent, is het nog iets voor de toekomst, het is een soort droom. Soms is de angst op een eventuele afwijzing (of een negatief oordeel) te groot en blijf je de klus uitstellen.
Perfectionisme:
Perfectionistische mensen hebben de neiging belangrijke taken uit te stellen. De angst om het verkeerd te doen, is groter dan het ongemak om er niet aan te beginnen. De eisen die een perfectionist aan het eindresultaat stelt, zijn domweg te hoog.
Te veel afleiding:
In mijn praktijk kom ik vaak tegen dat mensen ergens niet aan toekomen, omdat ze plotseling andere dingen moeten of willen doen. En dan heb ik het niet eens over de geluidjes en meldingen van Whatsapp, Facebook etc. Soms is het afhandelen van de mail of het voeren van telefoontjes een heel goed excuus om niet aan een vervelende klus te hoeven beginnen.
Niet weten waarmee te beginnen:
Door het uitstellen neemt niet alleen de weerstand tegen een taak toe, maar ook de complexiteit. Vaak heb je door de tijdsdruk die door het uitstel is ontstaan minder tijd om advies of ondersteuning te vragen. Soms moet je te veel dingen in een te korte tijd onderzoeken of regelen en weet je niet meer waar te beginnen.
Te veel taken:
Soms heb je veertig (of meer) dingen op je to-do-lijstje staan. In combinatie met calamiteiten en onvoorziene situaties is dit er de oorzaak van dat belangrijke klussen voor je uit worden geschoven. Je begint dagelijks met het blussen van brandjes, die in hoeveelheid nooit af lijken te nemen. Omdat je to-do-lijst nooit wordt afgewerkt, neemt de stress toe.
Geen prioriteiten stellen:
Als je een te lange to-do-lijst hebt, is dit vaak het gevolg van geen prioriteiten stellen. Hierdoor heb je een excuus om vervelende klussen voor je uit te blijven schuiven.
Enzovoort:
Misschien staat jouw reden hier nog niet eens bij. Er is zo een lange lijst samen te stellen die we gebruiken om maar niet te beginnen aan de taak die we eigenlijk zouden moeten doen. Misschien moeten we op zoek naar een verklaring.
Waarom stel je eigenlijk uit?
Laten we voor het gemak aannemen dat uitstelgedrag een manieren is om niet aan een klus te hoeven beginnen en dat we eigenlijk best weten dat we met het uitstellen alleen maar bereiken dat de stress toeneemt, dan is het op zijn zachtst gezegd toch vreemd dat zoveel mensen last hebben van uitstelgedrag.
Maar hiervoor is gewoon een reden! De oorzaak ligt in onze hersenen. Ons reptielenbrein (de hersenstam) die onze primaire levensbehoefte controleert, vindt het snelle genot belangrijker dan het profijt op langere termijn. De toekomst bestaat nog niet en daarom is het vervullen van een behoefte in het heden voor dit deel van onze hersenen voor de hand liggender.
Facebook, Google en TikTok maken genadeloos gebruik van dit fenomeen door ons te verleiden om video’s te bekijken, waardoor we van het ene korte filmpje naar het andere springen. Ook spelletje weten ons op deze manier bezig te houden. En de tijd tikt maar door.
Stress door uitstelgedrag
De frustratie van het uitstellen wordt groter naarmate de tijd vordert. Vaak is het ogenblik, dat de noodzaak zo groot is dat verder uitstel onmogelijk is, het moment waarop je er toch aan begint.
Het nadeel hiervan is dat met die frustratie ook de stress groot is geworden, met alle negatieve gevolgen van dien. Als je altijd alles op het allerlaatste moment doet, loop je altijd achter de feiten aan.
Vier tips om je uitstelgedrag snel aan te pakken:
Natuurlijk weet je dat direct beginnen aan een taak de beste remedie tegen uitstelgedrag is. Soms heb je echter een duwtje in de rug nodig. Daarom vier tips die je hierbij gaan helpen.
1. Deel de taak op in hapklare brokken
Als je een belangrijke taak hebt, bestaat deze meestal uit verschillende onderdelen. Door de taak op te delen, wordt deze overzichtelijker. Vaak hoef je nu alleen maar te beginnen met de eerste stap om in beweging te komen. Eenmaal in beweging is het makkelijker om de volgende stappen te zetten en in beweging te blijven tot je klaar bent.
Een extra tipje: Als je de taak niet binnen een bepaalde periode af kunt ronden, stop dan op een interessant moment. Hierdoor ben je de volgende keer gemotiveerd om weer verder te gaan. Je stop als het waren met een cliff-hanger.
2. Verbind een consequentie aan uitstelgedrag
Ik weet niet of er een Nederlands alternatief is voor StickK. Dit is een website waarin je een voornemen kunt vastleggen. Het wordt vaak gebruikt om af te vallen. Als je in twee weken geen vier kilo bent afgevallen, geef je een door jou vastgesteld bedrag aan een goed doel. Dit kun je natuurlijk ook doen met taken.
De negatieve consequentie moet wel pijn doen. Het heeft geen enkel effect als je op die manier je schuld afkoopt met iets wat je makkelijk kunt missen.
Je kunt het vergelijken met een sportieve prestatie, waarbij de consequentie het gevolg van verliezen is.
Je kunt het natuurlijk ook omdraaien door een paar van je favoriete snacks te kopen of jezelf te trakteren op een leuke bezigheid. Als je een taak binnen een bepaalde tijd hebt volbracht, geef je jezelf een beloning.
Praktisch voorbeeld:
Wat mij helpt, is om te sparen. Het werkt als een kind dat een euro kan verdienen met een klusje. Als ik een klus geklaard heb, doe ik een met mijzelf afgesproken bedrag in een “vakantiepotje”. Zo spaar ik voor mijn favoriete bezigheid en beloon ik mijzelf als een klus geklaard is.
3. Verwijder alles dat voor afleiding zorgt
Maak een lijst van alles wat je mogelijk kan afleiden en zorg dat je daar een oplossing voor vindt.
- Als je afgeleid wordt door meldingen van mailtjes, zet je de meldingen uit;
- Als je afgeleid wordt door je telefoon, leg je hem in een andere kamer;
- Als je afgeleid wordt door je kinderen, neem je een oppas;
- Als je afgeleid wordt door…
4. Stel niet uit wat je niet gaat doen!
Ik sluit af met een doordenkertje dat ik heb opgepikt van Martijn van Tongeren. Hij stelt dat je op je to-do listje soms dingen hebt staan waarvan je weet dat je ze tóch niet gaat doen. Zijn tip is om deze direct van je lijstje te schrappen. Gewoon besluiten dat je ze niet gaat doen en weg ermee!
In het onderwijs worden directieleden regelmatig verzocht informatie te leveren ten behoeve van werkgelegenheid, de gemeente, het samenwerkingsverband etc. Ik wil daar best aan bijdragen als mijn agenda leeg is. Maar als ik een lange to-dolijst heb, streep ik dit soort niet verplichte enquêtes direct van mijn lijstje. En ja, dat lucht op!
Conclusie
Soms lijkt het alsof we te weinig tijd hebben voor alles wat we willen doen, maar als we onze dagen vullen met dingen waar we van houden, vinden we de tijd om ze te doen.
In sommige situaties is het verstandig om bij je zelf na te gaan waarom je aldoor uitstelt. Misschien doe je werk dat je niet meer leuk vindt. Of misschien ben je ooit enthousiast aan een studie begonnen die verschrikkelijk saai blijkt te zijn.
En laten we eerlijk zijn, het leven heeft van die momenten waar je van baalt, maar als je alleen maar baalt, kun je je afvragen of je de juiste dingen doet. De online cursus Vind je droombaan helpt je om te bepalen wat je werkelijk leuk vindt om te doen. Misschien is het tijd om je blik te verruimen. Voor nog geen € 50,00 kun je onderzoeken waar jouw passie ligt zodat er geen noodzaak meer is om alles voor je uit te schuiven.
