stress overspannen of een burnout

Wat is de belangrijkste oorzaak van stress en wat kun je eraan doen?

Christine van der Pol
Christine van der Pol
De belangrijkste oorzaak van stress is dat je het gevoel hebt geen keuze te hebben. Als je voor jezelf zou kiezen, vallen er slachtoffers en dat kun je niet op je geweten hebben.

We leven in een steeds veranderende wereld. Op dit moment hebben we te maken met een corona-virus waardoor het grootste deel van het openbare leven plat ligt. Dit is een enorme bron van onzekerheid voor ons allemaal.

In onzekerheid reageert ons lichaam met het aanmaken van “stresshormonen”. We zijn extra waakzaam, slapen slechter en we zijn snel geïrriteerd. 

De belangrijkste oorzaak van stress is echter dat je het gevoel hebt geen keuze te hebben. Als je voor jezelf zou kiezen, vallen er slachtoffers en dat kun je niet op je geweten hebben.

Wat is het verschil tussen stress, overspannen of een burn-out?

Stress ervaar je als je onder druk staat. Als deze druk lang duurt, kan dit overgaan in overspanning. Je krijgt last van concentratieverlies en je raakt snel overprikkeld. Overspanning of overspannenheid kan overgaan in een totaal gevoel van uitputting. Dit noemen we een burn-out.

Is stress altijd slecht?

Op zich is een zekere mate van stress niet slecht

Door spanning komt adrenaline, noradrenaline en cortisol vrij. Deze stofjes zorgen ervoor dat je alert bent. Hierdoor kun je onder stress vaak efficiënter en effectiever reageren. Sommige mensen vinden het dan ook heerlijk om een zekere mate van stress te voelen. Er is echter wel één voorwaarde aan verbonden. Stress is alleen fijn als het niet te lang duurt en als deze niet te ernstig is. 

Te veel stress maakt dat je dichtklapt en niet meer logisch kunt redeneren. Te lang onder stress staan heeft nadelige lichamelijke gevolgen. 

100 Microbreaks

“Ben je op zoek naar minder stress en meer rust in je leven? Dan is Microbreaks hét boek voor jou! Microbreaks is de anti-stress methode voor thuis en op het werk. In het boek staan 100 eenvoudige oefeningen die iedereen kan doen om lichaam en geest even een ‘break’ te geven. ” 

  • 100 mini-oefeningen voor meer “instant” rust in je leven;
  • De makkelijkste toepasbare anti-stress gids in Nederland

Wat is overspanning?

Als stress te lang duurt, krijg je te maken met overspanning. Bij overspanning is er geen sprake meer van alertheid. Je concentratie neemt af en je vergeet dingen.

De irritatie neemt toe en vaak is er sprake van onredelijkheid. Als je deze kenmerken herkent, is de weg terug nog redelijk eenvoudig. Vaak helpt het om afstand te nemen, orde te scheppen en te zien of je iets kunt veranderen aan de omstandigheden. 

Je moet proberen te voorkomen dat de acute stress chronisch wordt.

Doe eventueel een stress-test om te kijken of jij last hebt van lichamelijke signalen die op stress wijzen. 

Geen keuze hebben

Stress wordt problematisch als je geen keuze hebt. Soms voelt het alsof je tientallen ballen gelijktijdig in de lucht moet houden. Je kunt en mag niet omvallen.

  • Als jij omvalt, verliezen mensen hun werk;
  • Als jij omvalt, blijven mensen onverzorgd, krijgen kinderen geen les enz.

Hierdoor ontstaat een vreemde cirkelredenatie. Je voelt de spanning toenemen en de enige uitweg  is dat je anderen teleur moet stellen. Je ervaart dit alsof je eigenlijk geen keuze hebt.

Je slaapt slecht en je ontdekt dat je niet meer kunt stoppen met piekeren waardoor de stress alleen maar toeneemt. Als je niet oppast staat de deur naar een burn-out wagenwijd open. 

Wat is een burn-out?

Een burn-out kenmerkt zicht door uitputting. De meeste mensen ervaren dit alsof van het ene op het ander moment het licht totaal uitgaat. Vaak is een echte burn-out een opstap naar een depressie of een angststoornis. 

Op deze manier wordt stress een gevaarlijke en soms ook levensbedreigende ziekte. 

Chronische stress vergroot de kans op hart- en vaataandoeningen. Er ontstaat een tekort aan energie dat kan leiden tot een slecht functionerend immuunsysteem of een verslechterde spijsvertering. 

Vroeger had je geen burn-outs…

Toen ik een jaar of vijfentwintig was, spraken we nog niet van een burn-out. 

Ik was in die tijd een half jaar overspannen en was verbijsterd wat dit gevoel met mij deed. Ik durfde geen boodschappen te doen en kreeg last van een milde vorm van pleinvrees. Mild, omdat ik mijzelf eroverheen kon zetten. Hier moest ik wel veel moeite voor doen door mijzelf ervan te overtuigen dat het zich allemaal in mijn hoofd afspeelde. Ik had het idee gek te worden.

Uiteindelijk ging het ook weer over, maar ik ben mijn hele leven alert gebleven. Ik wil dit nooit meer meemaken. 

Achteraf denk ik dat ik toen last had van een burn-out, maar dat het nog niet op die manier werd gediagnosticeerd.

Stress door uitstelgedrag

We denken dat anderen schuldig zijn aan ons gevoel van stress. Vaak is dat ook zo. Een veeleisende leidinggevende kan zeker bijdragen aan je gevoel van stress. 

Veel stress ontstaat echter door uitstelgedrag en daar ben je zelf verantwoordelijk voor. Je kunt een test doen om te kijken of jij een uitsteller bent. 

Stress omdat je geen keuzes kunt maken

Als je geen keuzes durft te maken ontstaat er weerstand. Je komt letterlijk vast te zitten in al je overwegingen, oordelen en teleurstellingen. Hoe verstarder of verkrampter jouw gedachten zijn, hoe minder ruimte je hebt om open te staan voor nieuwe dingen.

Je bent bang voor teleurstellingen en veranderingen en daarom kom je niet in beweging. Misschien hoop je daarmee stress te voorkomen, maar helaas is het tegenovergestelde waar. Het is belangrijk dat je leert omgaan met weerstanden. Al is het alleen maar om wat meer ontspanning te ervaren. 

Angst en stress liggen in elkaars verlengde

Onzekerheid, zorgen, zelfverwijt, niet goed genoeg zijn… ze gedijen het beste op een bed van angst

Als je die angst niet hebt, verdwijnen die nare gevoelens vanzelf. Het lastige is echter dat je niet goed weet hoe je van die angsten afkomt. Integendeel, de angst duwt ons in een keurslijf van moeten. We moeten de hele familie uitnodigen met kerst. We moeten mobiel bereikbaar zijn. We moeten wel iets leuks vertellen op facebook.

En ja, we moeten best veel, maar we hoeven ook een heleboel niet. Het is van levensbelang om te leren NEE zeggen. Op zich niet moeilijk als je niet bang bent om mensen teleur te stellen. 

De angst om niet goed genoeg te zijn en bang zijn om mensen teleur te stellen, zijn enorme stressfactoren!

Het enige dat echt "moet" is leven zonder stress!

Een paar reviews over Leven zonder Stress: 

  • Zonder enige vaagheid, rechtstreeks naar het einde uitgelezen. Vakman in woorden, vakman in rust geven. Zonder enige schroom raad ik eenieder die zit met “opstoppingen” aan dit boek te lezen. Aanrader, mag zeker niet ontbreken aan uw collectie.
  • Dit boek zou wat mij betreft iedereen verplicht moeten lezen. Veel wijsheid en waarheid bruikbaar voor iedereen.
  • Zeer toegankelijk en humoristisch geschreven boek over een leven zonder stress.

Table of Contents

Je mag deze blog delen op:

Facebook
Twitter
Pinterest
LinkedIn

Ook interessant:

Door gebruik te maken van deze website stem je in met het cookie-beleid.